یورو علیه دلار؛ جنگ سرد ارزی میان اروپا و آمریکا
گون آیدین: در شرایطی که سلطه جهانی دلار با چالش‌هایی جدی مواجه شده، رئیس بانک مرکزی اروپا این دوران را فرصتی تاریخی برای ارتقاء جایگاه یورو می‌داند؛ فرصتی که می‌تواند نظم مالی جهان را بازتعریف کند و اروپا را به بازیگری مستقل و اثرگذار در نظام ارزی بین‌المللی تبدیل نماید.
به گزارش گون آیدین،مقامات اروپایی به‌روشنی نشان داده‌اند که قصد دارند از تزلزل ایجادشده در اعتماد جهانی به دلار آمریکا بهره ببرند. رئیس بانک مرکزی اروپا، کریستین لاگارد، این هفته اعلام کرد که تحولات ژئوپلیتیکی می‌تواند «در را برای ایفای نقش بین‌المللی بزرگ‌تر یورو باز کند.»
دلار آمریکا همچنان رایج‌ترین ارز ذخیره‌ای جهان است و حدود ۶۰ درصد از ذخایر ارزی بین‌المللی را تشکیل می‌دهد. این ارز در معاملات جهانی کالاهایی مانند نفت و طلا نقش کلیدی دارد و همچنین مبنای نرخ‌گذاری ارزهایی مانند دلار هنگ‌کنگ و ریال عربستان است.
در جایگاه دوم، یورو قرار دارد که تنها حدود ۲۰ درصد از ذخایر ارزی جهانی را در اختیار دارد. با این حال، به‌دنبال کاهش بیش از ۸ درصدی شاخص دلار از ابتدای سال و تشدید بی‌ثباتی ناشی از سیاست‌های تعرفه‌ای رئیس‌جمهور ترامپ، یورو در برابر دلار تقویت قابل‌توجهی داشته است.
لاگارد در سخنرانی اخیر خود در مدرسه Hertie برلین گفت: «جهان از همکاری‌های چندجانبه به‌سوی تفکر حاصل‌جمع صفر و رقابت‌های دوجانبه در حال حرکت است. حتی نقش محوری دلار آمریکا در نظم جهانی نیز با تردید مواجه شده است.
او تأکید کرد که اروپا می‌تواند با اتخاذ سیاست‌های درست، جایگاه جهانی یورو را تقویت کند. به گفته لاگارد، سه شرط کلیدی برای این هدف وجود دارد:
1. ایجاد پایه‌ای ژئوپلیتیکی محکم با پایبندی به تجارت آزاد و تقویت توان دفاعی اروپا.
2. تقویت بنیان اقتصادی و تبدیل اروپا به مقصدی جذاب برای سرمایه‌گذاران جهانی، با ایجاد بازارهای سرمایه‌ای عمیق و باثبات.
3. تقویت پایه حقوقی از طریق دفاع از حاکمیت قانون و وحدت سیاسی برای مقابله با فشارهای خارجی.
لاگارد افزود: یورویی که نقش بین‌المللی پررنگ‌تری داشته باشد، می‌تواند مزایایی چون کاهش هزینه‌های استقراض دولت‌ها، محافظت در برابر نوسانات نرخ ارز، و کاهش اثرگذاری تحریم‌ها و سایر فشارهای خارجی را برای اروپا به همراه داشته باشد. به گفته او، «چنین وضعیتی به اروپا اجازه می‌دهد تا سرنوشت خود را بیشتر در دست بگیرد.
در همین راستا، «ایزابل شنابل» عضو هیئت اجرایی بانک مرکزی اروپا نیز اظهار داشت که منطقه یورو در شرایط فعلی می‌تواند به یک پناهگاه امن سرمایه‌گذاری تبدیل شود.
برخی تحلیل‌گران بازار دیدگاه لاگارد را تأیید کرده‌اند. «جورج باکلی»، اقتصاددان ارشد نومورا، گفت که با توجه به تحولات اخیر، برخی سرمایه‌گذاران به دنبال تنوع‌بخشی به دارایی‌های خود و خروج از دلار هستند و یورو گزینه‌ای طبیعی در این مسیر است. او پیش‌بینی کرد که یورو می‌تواند تا پایان سال به حدود ۱.۲۰ دلار برسد.
با این حال، برخی دیگر از تحلیل‌گران از جمله «آرون هیل» از شرکت FP Markets، نسبت به چشم‌انداز یورو با تردید نگاه می‌کنند. به گفته او، چالش‌های سیاسی درون اتحادیه اروپا و وابستگی امنیتی آن به آمریکا، قدرت جهانی یورو را محدود می‌کند.
هیل معتقد است که سلطه دلار، دست‌کم در کوتاه‌مدت، همچنان پایدار خواهد ماند. همچنین «جان پلاسار» از گروه Mirabaud نیز اعلام کرد: با وجود سهم بالای دلار در ذخایر ارزی جهانی، فعلاً رقیبی جدی برای آن وجود ندارد.
مترجم: امین طبقچی
