پروتئین نان در موارد اندکی عامل نفخ و دلدرد است
گون آیدین: یک مطالعه جدید نشان میدهد تنها بدن درصد اندکی از افراد واقعا به «گلوتن» واکنش نشان میدهد و بیشتر علائمی مانند نفخ، خستگی یا دلدرد در واقع ناشی از کربوهیدراتهای قابلتخمیر و دیگر ترکیبات گندم یا حتی استرس است.
گون آیدین،در یک بازبینی گسترده پزشکی به سرپرستی متخصصان دانشگاه ملبورندادههای جهانی چندین ساله دربارهحساسیت غیرسلیاکی به گلوتن (پروتئینی که در گندم، جو و چاودار یافت میشود)، وضعیتی که معمولابهعنوان عدمتحمل گلوتن شناخته میشوداما واکنش خودایمنی بیماری سلیاک را ندارد،بررسی و مشخص شد که در آزمایشهای کنترلشده، تنها درصد کمی از افراد واقعابه گلوتن واکنش نشان میدهند، در حالی که بیشترشرکتکنندگان میان گلوتن و دارونما تفاوتی احساس نکردند.
همچنین در حالی که حدود ۱۰ درصدبزرگسالان در سراسر جهان پس از خوردن غذاهای حاوی گلوتن دچار نفخ، خستگی یا درد شکم میشوند، مطالعه نشان داد که فقط ۱۶ تا ۳۰ درصد از این موارد واقعا به دلیل واکنش بدن به گلوتن اتفاق میافتند.
به گفته «جسیکا بیسکرسکی»، دانشیار و نویسنده اصلی این مقاله، برخلاف باور عمومی، بیشتر افرادی که تصور میکنند به گلوتن حساساند در واقع به خود گلوتن واکنش نشان نمیدهند. یافتهها نشان میدهد که این علائم بیشتر اوقات بر اثر کربوهیدراتهای قابلتخمیر موسوم به «فادمپس» (FODMAPs)، دیگر ترکیبات گندمیا حتی انتظار و تجربهذهنی افراد از غذا ایجاد میشود.
کربوهیدراتهای فادمپسکه در موادی مانند پیاز، گندم، حبوبات و لبنیات وجود دارند، میتوانند در برخی افراد باعث نفخ یا ناراحتی گوارشی شوند. حتی غذاهای سالم نیز ممکن است سرشار از فادمپس باشند.به همین دلیل گاهی پزشکان برای یافتن عامل حساسیت، رژیم حذف موقت تحت نظارت پزشک را توصیه میکنند.
به گزارش ایندیپندنت، متخصصان همچنین دریافتند که سایر ترکیبات گندم ونه خود گلوتن، ممکن است عامل بسیاری از علائم گوارشی باشند.
این مرور تازه، حساسیت به گلوتن (NCGS) را نه بهعنوان یک اختلال مرتبط با گلوتن بلکه بهعنوان بخشی از طیف تعامل میان روده و مغز، مشابه سندرم روده تحریکپذیر (IBS)، بازتعریف میکند.ارتباط روده و مغز به ارتباط دوسویهدستگاه گوارش و مغز از طریق اعصاب، هورمونها و میکروبهای روده اشاره دارد. نویسندگان توضیح دادند که انتظارات ذهنی، سطح استرس و نحوهتفسیر احساسات گوارشی میتواند بر واکنش بدن به غذا تاثیر بگذارد.
این بازبینی تخصصی، تمامی مطالعات منتشرشده دربارهحساسیت به گلوتن را ـ از مطالعات رژیمی و تعاملات مغز و روده تا آثار روانشناختی «نوسیبو» (وقتی فرد فقط بهدلیل انتظار بروز علائم، دچار آنها میشود) ـتا ژانویه ۲۰۲۵ بررسی کرده است. نویسندگان میگویند نتایج میتواند به پزشکان در تشخیص دقیقتر، کاهش رژیمهای بدون گلوتن غیرضروری و تغییر دیدگاه رایج که گلوتن را ذاتامضر میداند، کمک کند.
دکتر «پادیلا»، متخصص گوارش که در این پژوهش مشارکت نداشت همچنین میگوید: این نتایج در واقع تایید میکنددر اغلب موارد، گلوتن مقصر اصلی نیست. گلوتن در گذر زمان به اشتباه بهعنوان عامل همهمشکلات گوارشی و التهابهایبدن شناخته شده است. در حالی که عوامل بسیاری در این زمینه دخیل هستندو گاهی حتی دیگر مواد موجود در غذاهای فرآوریشده میتوانند علت علائم باشند.
او افزود ارتباط روده و مغز در سلامت گوارشی نقش مهمی دارد.حس اضطراریِ نیاز به دستشویی قبل از یک سخنرانی مهم، نمونهبارز این ارتباط است. به گفته پادیلا،برخی بیماران چنان درباره رژیم بدون گلوتن دچار اضطرابمیشوند که خود اینمیتواند باعث تحریک بیشازحد محور مغزـ روده شود و شاید عامل اصلی علائم، استرسِ ناشی از رژیم ونه خود گلوتنباشد.
او در پایان توصیه کرد: افرادی که مشکلات گوارشی دارند، باید پیش از خودتشخیصی به متخصص گوارش مراجعه کنند. این را هم نباید فراموش کنیم کهبیماری سلیاک همچنان وجود دارد.در این بیماری واکنش بدن به گلوتن باعث التهاب گسترده، سوءجذب مواد و کاهش تراکم استخوان میشودو در این حالت رژیم بدون گلوتن کاملاضروری است.
منبع: ایسنا
