دولت عدالت؟ از وعده «زبان مادری» تا انکار «نام مادری»

به گزارش گون آیدین، در حالی که تنها یک سال از آغاز ریاست‌جمهوری مسعود پزشکیان می‌گذرد، هزاران شهروند ایران با امضای یک نامه سرگشاده، نسبت به ادامه تبعیض در ثبت اسامی غیرفارسی برای فرزندان، اعتراض کرده‌اند. این کارزار با عنوان «درخواست اصلاح ماده ۲۰ قانون ثبت احوال برای تضمین حق والدین در انتخاب نام فرزندان» به طور رسمی در پلتفرم بی‌طرف کارزار ثبت شده و تا پایان خرداد ۱۴۰۴، بیش از ۱۵ هزار و ۷۰۰ نفر آن را امضا کرده‌اند.

در متن این درخواست آمده است که بسیاری از خانواده‌ها به دلیل انتخاب نام‌هایی به زبان‌های ترکی، بلوچی، ترکمنی با مخالفت اداره ثبت احوال مواجه می‌شوند و فرزندان آنان از داشتن شناسنامه و سایر حقوق اولیه محروم می‌مانند.

مثال‌های متعددی در این نامه ذکر شده‌اند: از غیرمجاز دانستن نام ترکی «یاغیش» در حالی که نام فارسی «باران» بیش از ۶۸ هزار بار ثبت شده، تا سه‌قلوهای تبریزی با نام‌های «سئوگی، ائلنور و ائلشن» که به دلیل وجود همزه در نام‌هایشان، ۵ ماه بدون شناسنامه مانده‌اند.

🔹 این پرسش جدی مطرح است: چرا در دولتی که رئیس‌جمهورش با شعار اجرای اصل ۱۵ قانون اساسی و تدریس زبان مادری به قدرت رسید، حتی انتخاب یک نام ترکی برای کودک هم ممکن نیست؟

مسعود پزشکیان در کارزار انتخاباتی‌اش، وعده‌هایی صریح در حمایت از هویت‌های قومی و زبان مادری داد. اما اکنون نه تنها خبری از تدریس زبان مادری نیست، بلکه ستمی خاموش و پنهان حتی بر «نام» نوزادان این کشور نیز اعمال می‌شود. این واقعیت تلخ، ناقض کرامت انسانی و مایه تعمیق زخم تاریخی اقوام غیرفارس در ایران است

ماده ۲۰ قانون ثبت احوال، در عمل به حربه‌ای تبدیل شده تا با تفسیر سلیقه‌ای، انتخاب هر نامی خارج از لیست بسته و محدود اسامی «مجاز» ممنوع شود. اسامی رایج در زبان‌های مختلف بومی، به‌سادگی با مهر «غیرمجاز» حذف می‌شوند. در حالی‌که قانون اساسی، منشور حقوق کودک، و حتی عرف جهانی، انتخاب نام را حق طبیعی والدین می‌دانند.

🔻 امضاکنندگان این کارزار، به‌درستی از دولت و مجلس خواسته‌اند تا این تبعیض نهادینه‌شده را متوقف کنند.این کارزار، نماد صدای خاموش‌شده‌ی میلیون‌ها کودک و والدینی است که برای هویت و نام، باید در دادگاه‌ها بجنگند، و از همان روزهای نخست زندگی، طعم تبعیض را بچشند.

اکنون نوبت دولت پزشکیان است که به وعده‌های خود عمل کند. رئیس‌جمهوری که از زبان مادری گفت، نمی‌تواند در برابر «نام مادری» هم سکوت کند