دو غول اقتصاد جهانی؛ رقابت تنگاتنگ چین و آمریکا در آینه آمار
گون آیدین: آمریکا و چین، دو قطب اصلی اقتصاد جهان، هر یک با نقاط قوت و ضعف متمایز، رقابتی جدی در رشد اقتصادی، نوآوری، تجارت و نفوذ بین‌المللی دارند. مقایسه آمارهای کلان این دو کشور، تصویری از آینده اقتصاد جهان ارائه می‌دهد.
گون آیدین، در دنیای امروز، هیچ رقابتی در عرصه اقتصاد جهانی به اندازه رقابت چین و ایالات متحده آمریکا چشمگیر نیست. این دو کشور با بیشترین تولید ناخالص داخلی (GDP) در جهان، به نوعی مسیر آینده اقتصاد بین‌الملل را شکل می‌دهند. اما آیا چین واقعاً در حال سبقت از آمریکا است؟ و آمریکا چگونه موقعیت خود را حفظ کرده است؟
تا پایان سال ۲۰۲۴، GDP آمریکا حدود ۲۸ تریلیون دلار و GDP چین حدود ۱۹ تریلیون دلار برآورد شده است. اگرچه آمریکا همچنان اقتصاد شماره یک جهان است، اما رشد اقتصادی چین سریع‌تر و پایدارتر بوده است. نرخ رشد چین در دهه گذشته اغلب بالای ۵ درصد بوده، در حالی‌که رشد آمریکا معمولاً بین ۲ تا ۳ درصد نوسان دارد.
در شاخص درآمد سرانه، آمریکا با حدود ۸۵ هزار دلار در سال، بسیار بالاتر از چین با حدود ۱۳ هزار دلار قرار دارد. این تفاوت نشان می‌دهد که سطح رفاه عمومی و بهره‌وری در اقتصاد آمریکا بالاتر است، گرچه چین در حال کاهش این شکاف است.
چین بزرگ‌ترین صادرکننده جهان است، با صادراتی بیش از ۳.۵ تریلیون دلار در سال. آمریکا، با وجود قدرت بالای اقتصادی، واردات بیشتری نسبت به صادرات دارد و کسری تجاری قابل توجهی تجربه می‌کند. این مزیت تجاری به چین قدرت چانه‌زنی بالایی در زنجیره تأمین جهانی داده است.
آمریکا همچنان پیشتاز در نوآوری، مالکیت فکری و شرکت‌های فناوری (مانند اپل، گوگل، مایکروسافت) است. اما چین نیز با شرکت‌هایی چون هواوی، علی‌بابا و بایدو،۵ فاصله خود را کاهش داده و در برخی حوزه‌ها مانند هوش مصنوعی و زیرساخت دیجیتال پیشتازی می‌کند.
آمریکا همچنان از نفوذ بین‌المللی بالایی برخوردار است و دلار نقشی کلیدی در نظام مالی جهانی ایفا می‌کند. در مقابل، چین با طرح‌هایی مانند «کمربند و جاده» و سرمایه‌گذاری در آفریقا و آسیا، تلاش دارد نفوذ خود را گسترش دهد.
آمریکا با بحران بدهی، قطبی‌شدن سیاسی و افزایش نابرابری مواجه است. چین نیز با بحران جمعیتی، بدهی‌های دولتی پنهان، و کاهش رشد مصرف داخلی دست‌وپنجه نرم می‌کند. در حالی‌که چین به سرعت در حال رسیدن به آمریکا است، ساختارهای سیاسی، سطح توسعه‌یافتگی و برتری‌های تکنولوژیک آمریکا هنوز جایگاه اول را حفظ کرده‌اند. اما در دهه آینده، این تعادل می‌تواند تغییر کند؛ به‌ویژه اگر چین بتواند اصلاحات ساختاری را به‌خوبی مدیریت کند و آمریکا با بحران‌های داخلی خود به‌درستی مقابله کند.
نویسنده: علیرضا مردی
